Nobliści nie mają wątpliwości, globalne ocieplenie jest problemem

Dzisiejszy dzień konferencji noblistów w Lindau przebiegał pod znakiem dyskusji najważniejszych problemów ludzkości i pytania, jak w ich rozwiązaniu może pomóc nauka (a w szczególności chemia). Panel dyskusyjny, w którym uczestniczyli Sir Harry Kroto, Gerhard Ertl, Sherwood Rowland, Mario Molina, Rudolph Marcus, Walter Kohn, Robert Grubbs zakończył się niemal konsensusem: problem globalnego ocieplenia narasta, a odpowiedzialności człowieka za wywołanie tego problemu (m.in. przez emisję gazów cieplarnianych) nie sposób dłużej kwestionować. Wyraźnie pojawiały się stwierdzenia, zarówno podczas panelu, jak i podczas wcześniejszych wykładów, że coraz trudniej znaleźć uzasadnienie dla argumentów sceptyków. I coraz trudniej zrozumieć, dlaczego mimo pilności wyzwań tak trudno przekonać do działania. Działania, którego koszt, jak przypomniał Molina, będzie stosunkowo niewielki, bo czym są inwestycje rzędu 1-2 proc. GDP w porównaniu ze stratami sięgającymi nawet 20 proc. GDP, jeśli działań się nie podejmie.

Mniej zgodnie nobliści mówili o rozwiązaniach. Molina przekonywał, że nie można odkładać na półkę projektów geoinżynieryjnych, czyli świadomego oddziaływania na atmosferę by zmienić parametry klimatu. Są ryzykowne, mogą jednak, jeśli będziemy dalej powstrzymywać się od działań, być jedynym wyjściem. Najgorsze, co może się wydarzyć to nieodwracalna zmiana parametrów złożonego systemu, jakim jest klimat. Co więc robić? Zdaniem Moliny niezbędne technologie są dostępne już dzisiaj, nie ma co liczyć na złoty środek. Energii z fuzji termojądrowej możemy spodziewać się najwcześniej pod koniec stulecia. Mało prawdopodobne wydają się rozwiązania proponowane m.in. przez polskich cudotwórców, którzy przekonują, że można zamienić na paliwo dwutlenek węgla. Gerhard Ertl, król katalizy przypomina, że takie przekształcenia wymagają niezwykle dużo energii i cały biznes jest mało sensowny, nawet zakładając rozwój katalizatorów. Nie ma zgody co do energii jądrowej. Ertl i Kroto twierdzą, że nie uciekniemy przed nią. Kohn wskazywał, że rozwój energetyki jądrowej to recepta na katastrofę, jaką będzie wojna jądrowa.

Większość mówców przekonywała, że są optymistami. Trudny to optymizm, gdy co chwila okazywało się, że największym problemem nie jest nauka i technika, lecz przekonanie ludzi na świecie, że jest poważny problem do rozwiązania. Przypomniał mi się wykład Mary Midgley, brytyjskiej filozofki wygłoszony niedawno w Brukseli. Stwierdziła ona wówczas, że największym zadaniem dla nauki jest wyjaśnienie zagadki „psychology of denial”, tej dziwnej skłonności człowieka do odrzucania niewygodnej prawdy.