Guantanamo i doktryna mozaiki

We wspomnianym w poprzednim wpisie raporcie magazynu „Science” na temat sieci autorzy ujawniają zdumiewające (i przerażające zarazem) nadużycia metod analizy sieciowej. Najbardziej spektakularne, to „mosaic philosophy”, czyli doktryna mozaiki zastosowana przez amerykańskie służby bezpieczeństwa po 11 września podczas wojny z terrorem. Jej założenia ujawnił Lawrence Wilkerson, były szef gabinetu Colina Powella (gdy ten pełnił funkcję sekretarza stanu) w artykule „Some Truths About Guantanamo”. Zgodnie z doktryną mozaiki należało pozyskać jak najwięcej źródeł informacji, nie ważne jednak czy pojmane osoby były winne, czy nie. Tak czy inaczej dostarczały informacji, które tworzyły mozaikę z której metodami analizy sieciowej można było wyciągnąć obraz rzeczywistości (przynajmniej tak głosi doktryna). Inspiracją dla doktryny mozaiki była m.in. technika badania sekwencji genomów zwana techniką shot-gun sequencing, w której materiał genetyczny szatkuje się na niewielkie kawałki pokrywających się częściowo sekwencji, a następnie za pomocą metod analizy statystycznej odcyfrowuje sekwencję podstawową.

Znawcy metod analizy sieciowej, jak Valdis Krebs czy Drew Conway poddali metodę mozaiki druzgocącej krytyce, wykazując po prostu jest nieskuteczność. Warto zajrzeć do tekstu Conwaya „The Grossly Flawed Logic of the „Mosaic Philosophy” . Doktryna mozaiki przypomina rojenia o układzie oraz koncepcję przebudowy służb specjalnych w Polsce. Prof. Zybertowicz zaproponował wówczas, by odwołać się wówczas do wiedzy wynikającej z badań nad systemami złożonymi, by przed reformą „rozwibrować” system. Miał też wówczas powstać komputerowy system, który ujawni układ. System na tyle się rozwibrował, że pozbył się wibratora.

W wydaniu amerykańskim doktrynerstwo jest znacznie bardziej niebezpieczne. Polityka, której symbolem stało się Guantanamo skutecznie rozwibrowała cały świat. To nie pierwszy przypadek. Wcześniej, podczas wojny z Wietnamem,  zmarły niedawno Robert McNamara stosował metody analizy systemowej do wyznaczania celów bombardowań. Ze znanym skutkiem. To znaczy bombardowania przebiegały znakomicie (mierząc wskaźnikiem killing ratio), prowadząc jednak USA do strategicznej katastrofy.