Kolejny atak na Tomasza Pietrasiewicza

Zasmuciła mnie poranna prasówka – Tomasz Pietrasiewicz, założyciel i szef lubelskiego Ośrodka Brama Grodzka został po raz kolejny zaatakowany, na parapecie okna jego mieszkania ktoś podłożył atrapę bomby. Jakiś czas temu do jego mieszkania nieznani sprawcy wrzucili cegły z przyczepionymi petardami. Były jeszcze inne incydenty. Sprawców żadnego z nich nie znaleziono, ale można  domyślać się, że mają związek z działalnością Tomka, który od lat dokumentuje lubelskie dziedzictwo historyczno-kulturowe z wielką pieczołowitością rekonstruując ten jego fragment, który brutalne siły historii próbowały wymazać na zawsze – dziedzictwo żydowskie. Co ważne, pisałem już o tym, Ośrodek zajmuje się historią w sposób nie sentymentalny, stosując najnowocześniejsze narzędzia, z wyrafinowanymi technikami cyfrowymi. To nie tylko rekonstrukcja, upamiętnianie, lecz także aktywna praca pamięci polegająca na tłumaczeniu zapomnianych symboli i treści na nowy język i nową, wielomedialną wrażliwość mieszkańca współczesności. Za swą działalność Tomek został kilka dni temu uhonorowany przez „Rzeczpospolitą” nagrodą im. Jerzego Giedroycia, gratulowałem tej decyzji „Rzepie” na Facebooku, bo rzeczywiście redakcja trafiła w dziesiątkę.

Komuś jednak to co robi Pietrasiewicz nie pasuje, a konsekwencja z jaką jest on atakowany musi budzić niepokój. „Gazeta Wyborcza” relacjonując kolejny atak nie ma wątpliwości, wpisuje go w nurt działań neofaszystów. „Rzeczpospolita” nie pisze nic na temat incydentu, który dotknął jej laureata. Być może redakcja uznała historię właśnie za mało istotny incydent, ma do tego prawo. W internecie, obok słów potępienia nie brakuje miejsc, gdzie sprawa jest obiektem kpin a Tomek Pietrasiewicz występuje w roli, by użyć określenia Piotra Zaremby z dzisiejszej „Rzeczpospolitej” – kawiorowego męczennika. Idąc dalej logiką tekstu Zaremby można by stwierdzić, że szef lubelskiego Ośrodka zaatakował sam siebie, konsekwentnie od lat prowadząc działalność, która musiała w końcu sprowokować agresję.

Warto jednak tekst Zaremby doczytać do końca, bo po karkołomnych retorycznych wygibasach przypisujących dogmatycznej lewicy winę za ostatnie zadymy i radykalny nacjonalizm  publicysta w końcu ezopowym językiem (który przez cały tekst krytykuje) przyznaje, to o co cały czas przeciwnikom Marszu Niepodległości chodziło – że jego akceptacja i obrona przez autorytety prawicy była legitymizacją najbardziej czarnosecinnych prawicowych, ekstremistycznych nurtów:

Formuła marszu, w którym dominują lub w każdym razie najbardziej widoczne są organizacje narodowe, w wielu wypadkach nawiązujące do skrajnych odłamów tego obozu, to wyśmienity prezent dla macherów z „Krytyki Politycznej”. Dla spragnionej męczeństwa Kazimiery Szczuki i zastygającego w pozie buntownika przeciw nieprawościom Seweryna Blumsztajna. I nie o to tu nawet chodzi, co dzisiaj naprawdę krzyczą i nawet co myślą chłopcy z ONR. Ludzie dogmatycznej lewicy mają swoich wymarzonych naturalnych wrogów. Mają moralny motyw. Argument ? wobec wyznawców i wobec zagranicznych sojuszników.
W tym przypadku mniej istotne staje się talmudyczne badanie programu przedwojennych nacjonalistów (choć byli oni sympatiami znacznie bliżsi faszyzmowi, niż to wynika z argumentów obrońców: był to jednak faszyzm jeszcze sprzed Holokaustu, a ich dzisiejsi następcy nie są ich kopiami). Ważniejszy jest ciąg skojarzeń, kodów i znaków.
Naturalnie wielu, nawet nie endeckim, prawicowcom to nie przeszkadza. To przecież takie przyjemne wkurzać Szczukę czy „Wyborczą”. Tyle że marsz, w którym skrajności byłyby nieobecne (ONR) lub sprowadzone do roli jednego ze skrzydeł (Młodzież Wszechpolska), byłby o wiele trudniejszy do zaatakowania ? propagandowego i fizycznego. A przy tym o wiele bliższy prawdy o emocjach i sentymentach znacznej części tego społeczeństwa. Taki marsz mógłby być jeszcze liczniejszy.

Mam nadzieję, że Zaremba będzie swój tekst rozwijał, dochodząc do coraz bardziej jednoznacznych wniosków, gdzie nazywa się po imieniu postawy wyrażane przez „rzymski salut” i hasła o supremacji białego człowieka oraz traktuje ataki takie, jak na Pietrasiewicza jako w części przynajmniej będące konsekwencją przyzwolenia na zabawy z brunatną siłą. Wiem też, że na szczęście Tomek nie przestanie swojej misji, która pokazuje, że w DNA Rzeczpospolitej dominują geny wielokulturowości, różnorodności i tolerancji. To właśnie to DNA stało się podstawą rekonstrukcji Niepodległej w 1918 r. Wyrazem tego DNA w działaniu dzisiaj byłaby synteza fragmentu tekstu Zaremby:

ten Marsz Niepodległości mnie osobiście raził. Zmieniony w dużej mierze, akurat całkiem wbrew i przedwojennej, i kultywowanej w latach komunizmu tradycji, w święto organizacyjne endecji (zakończenie przy pomniku Romana Dmowskiego!), był tak naprawdę odejściem od tego, co jest dziś Polakom potrzebne. A potrzeba im możliwie najbardziej pojemnej historycznej tradycji godzącej różne nurty i bohaterów. Także z Dmowskim w panteonie. Ale nie na jedynym ołtarzu.

Z wizją Pawła Wrońskiego z „Gazety Wyborczej”:

Pacewicz oburza się na mój pomysł, aby w przyszłym roku odbył się wspólny Marsz Niepodległości od pomnika Witosa przez okolice pomnika Dmowskiego do pomnika Piłsudskiego.

Ma trochę racji. Traktowałem tę propozycję jak dziennikarską prowokację. Po głębszym zastanowieniu ydaje mi się jednak, że ma to więŻszy sens niż urządzenie w przyszłym roku kolejnej blokady.

W tym roku organizatorzy Marszu Niepodległości mówili wiele o tolerancji, zapraszali „wszystkich”, stanowczo odżegnywali się od kiboli. Kolorowy sztandar wyglądałby ciekawie obok biało-czerwonej flagi. A może i powinien powiewać sztandar czerwony, wszak w listopadzie 1918 roku, gdy powstawał rząd Jędrzeja Moraczewskiego, był zatknięty nad Zamkiem Warszawskim.

Rozmarzył się człowiek, a tu wraca życie wielkimi krokami: dziś w Bytomiu prawica organizuje o 16.30 protest przed Centrum Sztuki „Kronika”, która współpracuje m.in. z Krytyką Polityczną. O 17 ma tam spotkanie w ramach „Kroniki idei dla dzieci” Jacek Żakowski. Cóż, dzieci odbiorą przyspieszoną lekcję demokracji i prawdziwego patriotyzmu. Może za rok będzie inaczej…