Bunt Sieci nadchodzi

Za tydzień, 4 kwietnia ukaże się „Bunt Sieci”, moja najnowsza książka wydana nakładem „Polityki”. Powstawała w dość karkołomnym trybie, decyzja o jej przygotowaniu i wydaniu zapadła w połowie lutego. Chodziło jednak o to, żeby spróbować uchwycić atmosferę wydarzeń związanych z protestami przeciwko ACTA (a także SOPA i PIPA w Stanach Zjednoczonych), a potem spróbować te wydarzenia poddać analizie. Oczywiście, przedsięwzięcie nie miałoby sensu, gdyby nie przekonanie, że wspomniane wydarzenia były symptomem zjawisk wykraczających poza kwestię umowy ACTA i praw autorskich oraz własności intelektualnej. Zjawisk o znaczeniu przełomowym.

Miałem okazję o nich wielokrotnie pisać. Po raz pierwszy w sposób systematyczny w „Zatrutej studni” opublikowanej w 2002 r. W ciągu kilku dni plik „Zatrutej studni”  udostępnię w Sieci, jeden z jej rozdziałów, „Koniec utopii„, włączyłem do „Buntu Sieci”. Ucieszyłem się w ostatni poniedziałek, podczas konferencji w Fundacji Batorego, że to moje osobiste przekonanie o przełomowości zyskało potwierdzenie w wypowiedziach uczonych, których bardzo cenię i wiem też, że nie są na co dzień skłonni do szafowania doniesieniami o rewolucjach. Kiedy jednak prof. Barbara Szacka i prof. Andrzej Mencwel mówią, że rzeczywiście jesteśmy świadkami narodzin nowej cywilizacji, której zasad jeszcze nie rozumiemy, to widzę, że pomysł „Buntu Sieci” nie był bez sensu. Coś ważnego się dzieje, sędziwa prof. Szacka martwiła tylko, że nie będzie miała już możliwości przyglądania się skutkom owych przemian. To samo mówił Alain Touraine, gdy przeprowadzałem z nim wywiad dla „Polityki”.

Konferencja w Fundacji Batorego rozwiała też nieco obawy związane z konstrukcją książki i jej treścią. Zawiera on próby interpretacji, w istocie jednak składa się głównie z pytań. Zauważyłem jednak, że uczestnicy wspomnianej konferencji, obok dwojga wspomnianych uczonych cała paleta innych znakomitości, także zazwyczaj kończyli swe wystąpienia pytaniami, ostrożnymi stwierdzeniami „nie jestem pewien”, „nie wiem”, a nawet zwątpieniem bardziej zasadniczej natury: czy w ogóle metody badawcze i stosowane pojęcia dotykają istoty procesów zmian?

Tak, mnóstwa rzeczy nie wiemy. Mnóstwa też nie chcemy wiedzieć – nieśmiało przypomniałem w swoim wystąpieniu, że propozycje aparatu pojęciowego dla tej nowej rzeczywistości istnieją od wielu lat, by wspomnieć prace Manuela Castellsa i Bruno Latoura. Tyle tylko, że mało kto w Polsce tych autorów czyta, a sytuacji nie poprawia nawet fakt, że są już dostępni po polsku. Trochę też właśnie z tego względu „Bunt Sieci” podzielony jest na dwie części. W pierwszej analizuję wydarzenia bieżące, w drugiej przypominam kilka swoich tekstów z ostatnich lat. Tworzą coś w rodzaju dokumentacji rozwijania się „buntu sieci”.

Oczywiście, pomysł przygotowania i wydrukowania książki w półtora miesiąca obarczony jest sporym ryzykiem. Zdaję sobie sprawę z licznych niedoskonałości „Buntu Sieci”, zadaniem książki jest jednak zainicjowanie dyskusji i wspólnego szukania odpowiedzi na pytania, które jak się przekonałem, zastanawiają nie tylko mnie. Zapraszam do lektury i dyskusji!